1
sözleri nazım hikmet ran'a, müziği ise zülfü livaneli'ye ait eser. ilk defa zülfü livaneli'nin 1979 yılında yayınladığı atlının türküsü albümünde kendisine yer bulmuştur. daha sonra pek çok sanatçı tarafından da yorumlanan eserin uyarlandığı şiirin orjinali aşağıdaki gibidir:
denizin üstünde ala bulut,
yüzünde gümüş gemi,
içinde sarı balık,
dibinde mavi yosun.
kıyıda bir çıplak adam
durmuş düşünür.
bulut mu olsam,
gemi mi yoksa?
balık mı olsam,
yosun mu yoksa? ..
ne o, ne o, ne o.
deniz olunmalı, oğlum,
bulutuyla, gemisiyle, balığıyla, yosunuyla.
nazım hikmet'e ait şiirin uzun zamandır anlatılagelen bir de hikayesi vardır. Özellikle orhan veli kanık'a yöneltilen siyasal eleştiriler sebebiyle kimi zaman bir "çekişme"yi veya "atışma"yı sembolize ettiğine inanılsa da, bulut mu olsam şiiri, nazım hikmet'in orhan veli'nin hürriyete doğru şiirine yazdığı sevgi dolu bir karşılıktır. zaten şiirin içerisinde "oğlum" şeklinde hitap ettiği de orhan veli'den başkası değildir. orhan veli'nin hürriyete doğru şiiri aşağıdadır.
gün doğmadan,
deniz daha bembeyazken çıkacaksın yola.
kürekleri tutmanın şehveti avuçlarında,
İçinde bir iş görmenin saadeti,
gideceksin
gideceksin ırıpların çalkantısında.
balıklar çıkacak yoluna, karşıcı;
sevineceksin.
ağları silkeledikce
deniz gelecek eline pul pul;
ruhları sustuğu vakit martıların,
kayalıklardaki mezarlarında,
birden
bir kıyamettir kopacak ufuklarda.
denizkızları mı dersin, kuşlar mı dersin;
bayramlar seyranlar mı dersin,
Şenlikler cümbüşler mi?
gelin alayları, teller, duvaklar,
donanmalar mı?
heeey
ne duruyorsun be, at kendini denize:
geride bekliyenin varmış, aldırma;
görmüyor musun, her yanda hürriyet;
yelken ol, kürek ol, dümen ol, balık ol, su ol;
git gidebildiÄŸin yere...
herneyse, bu şarkı vesilesiyle orhan veli kanık-nazım hikmet ran ilişkisine dair de son bir kelam edelim. İki ozanımız da hayatını kaybettikten sonra, hayatları boyunca süren tatlı atışmaları nedense çeşitli taraflarca abartılmıştır. fakat biliyoruz ki, hem orhan veli, hem de nazım hikmet ömürleri boyunca birbirleri hakkında övgü dolu konuşmalarda bulunmuşlardır. hatta nazım hikmet'in orhan veli'nin zamansız ölümü sebebiyle çokça kederlendiği ve türk dilinin en önemli bir şairini çok erken kaybettiğini defalarca dile getirdiği bilinmektedir.
bir de not, bulut mu olsam şiiri sıklıkla deniz gezmiş ile özdeşleştirilmektedir. lakin şiirin yazıldığı 1958 yılında deniz henüz dokuz yaşında idi. yine de şiir kendisine çok yakışmaktadır.
zülfü livaneli'ye ait eserin kendisi de şu şekildedir:
http://www.youtube.com/watch?v=y14pww1i75y
videoda kullanılan görüntüler yanılmıyorsam "kuşlar kanatlı uygarlık" (le peuple migrateur) filmine ait. aksi durumda belirtirseniz sevinirim.
(videoyu sadece youtube'da bulabildim, bu sebeple youtube'a erişimi olmayanlardan özür dilerim.)
#17143 bollocks |
14 yıl önce