4
büyük komutan, askeri deha, kendisinin iki katı büyüklüğünde ve modern teçhisatla donatılmış olan yunan ordusunu 2 defa yenebilmiş, savunma savaşı anlayışına çok farklı özellikler katabilmiş kişidir.
atatürk'ün en yakınındaki insandır, silah arkadaşıdır. birçok karar alınırken diğer komutanların aksine atatürkle görüş birliğine varmış yegane devlet adamıdır.
lozanda büyük başarılara imza atmış bir diplomattır. atatürk bizzat bu başarısını telgraf çekerek türk milleti adına kutlamıştır.
26 aralık 1938'de chp tarafından kendisine milli şef ünvanı ve ömür boyu genel başkanlık hakkı verilmiştir lakin ilerleyen yıllarda kendi isteğiyle genel başkanlığı bırakmıştır.
2. dünya savaşının ateşinden ülkeyi korumaya çalışan liderdir. stalinin de bu dönemlerde kars sarıkamış dolayları üzerinde hak iddia ettiğini biliyoruz. İnönü'nün stalinle yakınlığı bu olsa gerek ki iki ülke zamanında savaşın eşiğine de gelmiştir. savaşla beraber ekonominin büyük yara alması ve ülkenin kıtlıkla mücadele etmesi onun eleştirilen icraatlarıdır. varlık vergisinin çıkarılması da aynı döneme denk gelir.
atatürk'ün yapamadığı ve vasiyet ettiği çok partili hayata geçiş projesini gerçekleştirmiş olan kişi de ismet inönüdür. hatta ve hatta iktidar elindeyken muhalefet partisinin kurulmasını destekleyen, seçimlere giden ve -en önemlisi burası- seçimleri kaybettikten sonra iktidarı devreden tek liderdir. bugünkü tabiriyle demokrasi yıldızıdır.
60 darbesine karşıdır. zaten kendisine iktidarı kaybedince "paşam müdahale edelim mi?" suallerine olumsuz cevap vermesinden de bu bellidir. adnan menderesin ve celal bayarın idam cezası almasına da karşı çıkmıştır.
bir dönem paraların üzerine resmini de bastırmıştır. hepimiz elbette ki biliyoruz yasalarımıza göre cumhurbaşkanının kendi adına para bastırma yetkisi vardır.
Son olarak dönemin ilerici fikirlerinden olan köy enstitüleri bir inönü projesi sayılabilir. Bu sayede köyden başlanarak toplumun tüm katmanlarının aydınlatılması hedeflenmiştir. Ne yazık ki sonraki yıllarda bu okullar yozlaştırılarak ve polemik haline getirmişlerdir nihayetinde kapatılmak zorunda kalınmıştır.
teşekkürler *