17
Akılla bir konuşmam oldu dün gece;
Sana soracaklarım var, dedim;
Sen ki her bilginin temelisin,
Bana yol göstermelisin
Yaşamaktan bezdim, ne yapsam?
Birkaç yıl daha katlan, dedi.
Nedir; dedim bu yaşamak?
Bir düş, dedi; birkaç görüntü.
Evi barkı olmak nedir? dedim;
Biraz keyif etmek için
Yıllar yılı dert çekmek, dedi.
Bu zorbalar ne biçim adamlar? dedim;
Kurt, köpek, çakal, makal, dedi.
Ne dersin bu adamlara, dedim,
Yüreksizler, kafasızlar, soysuzlar, dedi.
Benim bu deli gönlüm, dedim;
Ne zaman akıllanacak?
Biraz daha kulağı burkulunca, dedi.
Hayyam'ın bu sözlerine ne dersin, dedim;
Dizmiş alt alta sözleri,
Hoşbeş etmiş derim, dedi.
Yukarıda rubainin ve bunun gibi pek çok başka rubainin sahibi, İran'lı filozof, şair, matematikçi, gök bilimci, Binom açılımını ilk kullanan, dünyanın güneş etrafında döndüğünü galileo'dan yıllar önce ortaya atmış, Denklemlerde bilinmeyen yerine arapça 'şey' anlamına gelen kelimeyi kullanarak matematikte 'x' kullanımının temelini atmış büyükbir adamdır.
Kendisine mal edilen binlerce rubai olmasına rağmen bunların büyük çoğunluğu onun değildir, Hayyam rubaileri konusunda en güvenilir kaynak Sabahattin Eyüboğlu'dur. Ayrıca en güncel ve temiz Hayyam çevirileri de dilimize Sabahattin Eyüboğlu tarafından kazandırılmıştır.