1
Şöyle bir modelleme yapalım. liseyi bitir, üniversiteyi bitir, akabinde erkekleri için askere git sonra da yine isteğe göre master yap.Çalış, legal olarak para kazanmaya başla, en kralına 3,750 veriyorlar.(güzel para allah için) evlen sonra. ve mortgage, tüketici kredisi, ihtiyaç kredisi, taşıt kredisi, ot kredisi, bok kredisi denen, reklamlarda izlerken pek neşeli, pek ‘’gerekli’’ senin o an için ihtiyacın olmayan ama şimdi onlardan birini alabilmek için takla attığın, kefil aradığın kredi yöntemleriyle tanıştın. Şimdi de yıllaaar boyu o krediyi ödemek için çalış. 60 ay vadeyle!! ulan 60 ay vade dediğin 5 yıl lan 5! o kadar zamanda üniversite bitiyor sen sanki hürmet göstermişsin gibi tribe giriyorsun. benim ailem hala aldıkları kredileri bitiremediler ödemeyi, ve ben 30 yaşına gelene kadar da bitiremeyecekler, onlar da o esnada 60 a merdiven dayayacaklar.
buraya kadar sıkıntı yok, toplum onları, onlar toplumu kabul etmişler. bulundukları sınıfı kabul etmişler. ama kendi çocuklarının ilerde bulunacağı potansiyel sınıfı kabul etmediler. onların çocuğu onların maddi imkansızlıklar dolayısıyla çektiği sıkıntıları çekmeyecekti, çekmemeliydi. o zengin olmalıydı, en azından 30 yaşına gelmeden arabasını evini almış olsun, ailesini(evet eli yüzü düzgün, efendi/hanım hanımcık biriyle evlenecek)yılda bir kere de olsa şöyle güzel bir tatil beldesinde(mümkünse yurtdışında) yapılacak tatilin hesaplarıyla çok ilgilenmeyecek biri olacaktı. bunu sağlayacak temel motivasyonu ona yaptıkları geleceğe dair olan konuşmalarda bulmak istediler. başarmanın erdemi motifli söylemler çocuğu istedikleri yola kanalize edecekti. başarı da elbette parayı getirecekti.
aslında temelde iyi niyetliydiler ama bu hikayenin sonu düşündüklerinden biraz daha farklı bitiyor. Çünkü o çocuk, kriminoloji literatüründe beyaz yaka suçları olarak belirtilen suçlarla tanışıyorlar. kimileri o kredi ve kredi ödemek denen sarmaşığın içinde biryerlerde dolanırlarken kimileri sonunda hapis veya yüksek para cezası olmasına rağmen bu suçları işliyor. Çünkü çıkış noktası bu. düşünsene,belki de 10 yıl çalışıp da kazanamayacağın para birkaç belge değişikliği veya ekranda görünen birkaç sayının değişmesi ile senin oluyor. değer mi? belki de. Çünkü illa yakalanacaksın diye birşey yok ki.
beyaz yaka suçları genelde mala yönelik suçlar olarak gösterilir. İsim olarak saymak gerekirse dolandırıcılık, banka hortumlama, kara para aklama, kalpazanlık gibi bireysel ya da organize olarak işlenebilen suçlar bu kapsama girer. suçu işleyen insanlar genelde profesyonellerdir. yani işinde iyi diye değil, işi o. ondan dolayı profesyonel deniyor. bu suçlarda genel olarak;
1. farkedilmesi zordur.
2. konu hakkında bilgili olmayı gerektirir. (vergi kaçakçılığını hak verirsiniz ki muhasebe bilgisi olan biri yapabilir.)
3. polisler tarafından izinin sürülmesi de zordur. yararlanabilecekleri kaynakları sınırlıdır.
4. beyaz yaka suçları diğer suçlara nazanan daha masum görünürler.
5. bu suçların üstünü kapamak daha kolaydır.(ortada ceset olmayınca tabi, daha kolay)
6. belki de en önemlisi, halkın ve yargının gözünde bu suçlar aslında ‘’tam olarak’’ suç da değildir. yasalar bu suçların cezalandırmasında hem yetersiz, hem de kararsızdır.
sonuç olarak, beyaz yaka suçları, genellikle orta sınıf ailelerin mensubu bilgili profesyoneller tarafından işlenen, genelde cezasız veya az cezalı kalan belki de mavi yaka suçlarından( kapkaç, hırsızlık, gasp adam öldürme vb.) daha da tehlikeli olan suçlardır. ama halkın gözünde daha bir ‘’kabul edilebilir’’ dir. Çünkü gelir dağılımı arasında uçurum olan ülkelerde hal genellikle yoksul, yoksul insan da genellikle suça eğilimlidir. o yakalanan insanlarla kendileri arasındaki tek fark ona öyle bir ‘’fırsat’’ ın gelmemesi veya o ‘’suçlu’’ nun aldığı eğitimi alamamış olmasıdır. lisedeyken bir hocamızın bir sözü vardı,
‘’hayatta her insanın tl cinsinden değeri vardır. Önemli olan bu değerin ne kadar olduğudur.’’
artık yakalananların kaç para için bu riski aldıklarını(ve kaybettiklerini) biliyoruz. ama bu olayı televizyondan izleyen vatandaşın değeri hala meçhul.
Önemli not: buraya kadar okuyan okurlara bir teşekkürü borç bilirim.
Önemli not2 :giriş bölümü konudan biraz uzakta ve uzun olmuş olabilir, lakin kafamdaki bütünlüğü bu şekilde sağlayabildim.
#43642 35bucuk |
14 yıl önce